Niewiele życiorysów oddaje przemiany i paradoksy XX wieku tak dobrze jak biografia Franza Fühmanna.
Urodził się 15.01.1922r. w Rochlitz an der Iser (obecnie: Rokytnice nad Jizerou) jako syn aptekarza. W 1932r. wstąpił do konwiktu jezuickiego w Kalksburgu koło Wiednia, potem uczył się w Reichenberg (obecnie: Liberec) i Hohenelbe (obecnie: Vrchlabi), w 1936r. wstąpił do faszystowskiego sudeckiego Towarzystwa Gimnastycznego, a w 1938r. został członkiem oddziałów konnych SA. W 1939 r. zgłosił się dobrowolnie do Wehrmachtu, powołanie otrzymał jednak dopiero w 1941r. po zdaniu matury. W 1945r. dostał się do sowieckiej niewoli. Rok później oddelegowano go do centralnej antyfaszystowskiej szkoły w Noginsku koło Moskwy, gdzie rozpoczął intensywne studia marksizmu-leninizmu. Szkoły tego typu w Riazaniu i Ogre wyznaczały w ciągu następnych czterech lat kolejne etapy jego edukacji.
W 1949 r. wybrał na miejsce osiedlenia terytorium NRD (znalazła się tam wcześniej jego matka i siostra), gdzie działał początkowo jako funkcjonariusz NDPD (Narodowo Demokratycznej Partii Niemiec – jednej z partii Frontu Narodowego współpracującego z SED). W tym czasie rozpoczął samodzielną działalność pisarską i tłumaczeniową, zajmując się głównie tłumaczeniem liryki (przede wszystkim z czeskiego i węgierskiego), gdy wyczerpały się źródła jego własnej twórczości (zakończeniem tego okresu jest tom: „Die Richtung der Märchen” z 1962r.)
Utwory Fühmanna z lat pięćdziesiątych, np. „Die Nelke Nikos” i „Die Fahrt nach Stalingrad. Poem”, cechuje typowy dla budowy socjalizmu patos
Fühmann przez całe życie tworzył literaturę dziecięcą (i w dialogu z dziećmi): ten nurt zapoczątkowały książki: „Vom Moritz, der kein Schmutzkind mehr sein wollte” (1959) („O Adasiu, który przestał być brudasem” 1964) i „Die Suche nach dem wunderbunten Vögelchen” (1960).
W późniejszych tekstach – „ Das Judenauto” (1962) lub „König Ödipus” (1966) („Król Edyp” 1969) - na pierwszy plan wysuwa się rozrachunek z przeszłością prowadzony z perspektywy młodego pokolenia uwikłanego w sposób zawiniony lub niezawiniony w zbrodnie nazistowskie.
W latach siedemdziesiątych widoczny jest zwrot ku tematyce mitycznej, fantastycznej, onirycznej i zainteresowanie grami językowymi, jak w książce „Die dampfänden Hälse der Pferde im Turm von Babel” (1978). Ważną część twórczości Fühmanna stanowi eseistyka, na przypomnienie zasługują: „Das mythische Element in der Literatur” (1975) i „Fräulein Veronika Paulmann aus der Pirnaer Vorstadt oder Etwas über das Schauerliche bei E.T. A. Hoffmann „ (1979).
Prawdziwy przełom w życiu Fühmanna dokumentuje jednak jego pamiętnik z pobytu na Węgrzech „Zweiundzwanzig Tage oder Die Hälfte des Lebens” (1973) („22 dni albo Połowa życia” 1976), który on sam określa jako moment „wkroczenia do literatury”.
Opowiadania – oryginalne lub literackie przetworzenia znanych motywów - zarówno dla dzieci jak i dorosłych, takie jak „Das Nibelungenlied” (1971) lub „Prometheus – Die Titanenschlacht” (1974), stanowią istotny element jego twórczości .
W tomie opowiadań „Saiäns-Fiktschen” (1981) („Sajens-Fikszen” 1988) dominuje koszmar antyutopii. Recepcja Georga Trakla stanowiła kulminacyjny punkt jego zmagań z ideologią: w „Vor Feuerschlünden/ NRD („Sturz des Engels” /RFN, 1982) opisuje z niemal chorobliwą intensywnością swoje próby uwolnienia się od wszelkich ideologicznych ograniczeń. Dzięki postawie nieprzekupnego, ale też trwającego niezłomnie przy socjalizmie krytyka polityki kulturalnej NRD Fühmann pozostał do swojej śmierci 8 lipca 1984r. mentorem i autorytetem dla młodego pokolenia pisarzy w NRD (Uwe Kolbe, Wofgang Hilbig).